Uitreiking Gouden Terebinth 2024

Het was spannend – dat vond iedereen: de sprekers en de ruim tachtig mensen die op zaterdag 24 februari 2024 naar de aula van de Algemene Begraafplaats in Gorinchem waren afgereisd.
De jury was ongetwijfeld het beste voorbereid en het minste verrast – door de prima presentaties van de drie genomineerden.
Kersverse Terebinth-voorzitter Hans de Kluijver heette om te beginnen iedereen welkom op deze feestelijke middag.

Veenendaal
Daarna kwam Jaap Pilon (oud-wethouder in Veenendaal, nu stadsgids aldaar) aan het woord over het werk op de Joodse Begraafplaats in Veenendaal. Dat is het laatste overblijfsel van de joodse gemeenschap die er ooit was in Veenendaal was: mensen weg, synagoge weg – de geschiedenis van de joden in Veenendaal leek uitgegumd, totdat de vriendengroep aan het werk ging. De kleine begraafplaats werd opgeknapt, net als het metaheirhuisje. Nu worden er onder anderen scholieren rondgeleid, zodat de geschiedenis verteld kan worden. De presentatie ging gepaard met een prachtige film over deze plek.

Leiden
Lodewijk Kallenberg schetste vervolgens de historie van oude begraafplaats aan de Groenesteeg in Leiden, op een van de bolwerken. Ingericht in 1813, nu buiten gebruik als begraafplaats maar drukker bezocht dan ooit: ongeveer 30.000 bezoekers komen er per jaar. Dankzij het stevige programma aan rondleidingen en lezingen dat de Stichting tot Instandhouding van de Begraafplaats Groenesteeg verzorgt. En ook gewoon: omdat mensen in de stad af en toe rust en groen zoeken. En daar voorziet dit prachtige stadspark ruimschoots in.

Oosterwolde en Fochteloo
Jan Koops, voorzitter van het bestuur van de Stichting Begraafplaatsen Oosterwolde en Fochteloo, vertelde over hun werk, inclusief het beheer van een oud kerkhof met klokkenstoel en twee begraafplaatsen waar nog steeds begraven wordt. En ook dat is vrijwilligerswerk: zorgen dat er goed begraven wordt en dat de begraafplaats gerund en gefinancierd wordt. Lastiger dan menigeen zich realiseert. Dat gebeurt in Ooststellingwerf met veel aandacht voor het verleden.

Keern te Hoorn
Daarna kwam Rita Lodde-Tolenaar, secretaris van de Stichting Vrienden van de begraafplaats Keern in Hoorn, die de Gouden Terebinth 2022 won, vertellen wat er was gedaan met de geldprijs: de Vrienden hadden er de aanschaf van een mozaiekbank mee betaald.

Winnaar
Zo brak het grote moment aan voor de jury om de uitslag bekend te maken: Leiden werd uit de drie genomineerden gekozen en neemt de trofee voor twee jaar mee naar huis… Zij ontvangen een bedrag van duizend euro, te besteden aan een funerair doel. Een welverdiende tweede en derde plaats was er respectievelijk voor de Joodse Begraafplaats in Veenendaal en de Stichting Begraafplaatsen Oosterwolde & Fochteloo. Naast de oorkonde kregen zij elk een cheque van 250 euro.

De jury, bestaand uit Sonja van der Meer (directeur van Het Drentse Landschap), Ronald Stenvert (bouw- en architectuurhistoricus) en Aad van Uffelen (bloemenarrangeur en floraal vormgever), heeft oog voor de verschillen tussen de drie, maar prijst bij alle de inzet van de vrijwilligers, de variatie in activiteiten voor een breed publiek, plus het vermogen om samen te werken met andere organisaties, zoals de gemeente, sponsors en scholen. Deze keer kwam ook expliciet de aandacht voor de natuurwaarden op de begraafplaatsen aan bod. Dit zijn samen de voorwaarden voor een goed behoud en duurzaam beheer van funerair erfgoed. De volledige tekst van het juryrapport vind u hier.

De stenen tuin.

Ter ere van dit tienjarige jubileum voorzag Terebinth iedereen van een exemplaar van het boek De stenen tuin. Het boek beschrijft de oude begraafplaats in Zuidwolde (Dr.) en is een fantastisch voorbeeld van een verantwoorde publicatie over groen én grijs, die bovendien de waarde van de ecologische aanpak in het zonnetje zet.

Tekst: Korrie Korevaart, Foto’s Bert Pierik.