Bezoek aan begraafplaatsen Zuylen, Haagveld en het Pools Militair Ereveld
Breda
In en om Breda liggen vijftien begraafplaatsen. Stichting Begraafplaatsen en Crematorium Zuylen (SBC) beheert er negen. De andere worden beheerd door gemeente Breda of door parochies.
SBC besteedt veel aandacht aan duurzaamheid, door deels natuurlijk onderhoud van het groen, hergebruik van grafmonumenten, etc.
Begraafpark Zuylen
De R.K. Begraafplaats Zuylen werd in 1826 geopend. Het is nu de grootste begraafplaats van westelijk Noord-Brabant (13 ha). De begraafplaats werd net buiten de stad aangelegd, dicht bij het dorp Princenhage. De naam Zuylen is ontleend aan een belangrijke hoeve die in de buurt van dit stuk grond stond.
Bijna anderhalve eeuw hebben katholieke parochies de begraafplaats bestuurd, later kwam er een stichting. In 1977 is de katholieke signatuur van de stichting vervallen.
In 1978 is hier crematorium Zuylen geopend, midden op de begraafplaats. Sinds 1980 is Zuylen ook een uitvaartonderneming. In 2000 is een uitvaartcentrum gesticht aan de Tuinzigtlaan.
Zuylen is een begraafpark met veel mogelijkheden. Mogelijkheden voor begraven, cremeren en asbestemmingen. Er zijn veel verschillende sferen, van natuurlijk begraven tot praalgraf. Er is een NAC-veld en een Vincent van Gogh-tuin. Er zijn velden voor kloosterordes, maar ook een islamitisch grafveld.
Het NAC-veld
De begraafplaats wordt steeds meer natuurlijk beheerd. De biodiversiteit neemt toe.
Ook is hier ruimte voor kunst die elders weg moet, zoals het Maria-reliëf.
Begraafplaats Haagveld
Op de katholieke begraafplaats Zuylen werden in eerste instantie ook protestanten begraven. Omdat men dat onwenselijk vond, werd in 1827 een nieuwe, protestantse, begraafplaats aangelegd, direct naast Zuylen.
Omstreeks 1980 kreeg de Protestantse Begraafplaats Zuilen de naam Haagveld, omdat de oorspronkelijke naam voor verwarring zorgde. De naam Haagveld is een verwijzing naar de vroegere naam van de voormalige gemeente Princenhage: Hage.
Op de begraafplaats zijn veel oude graven en grafmonumenten te zien, zoals die van Cornelis Wouter Nahuys Heer van Burgst, de grootvader en een oom van Vincent van Gogh, de Bourbons uit Frankrijk, de dichteres Louise Stratenus en van Albert Gerard Kleijn, de eerste archivaris van de gemeente Breda.
Ook zijn er meerdere – nog intact zijnde – graftrommels aanwezig.
Graftrommel op begraafplaats Haagveld
Het begon als een protestante begraafplaats, maar nu kan iedereen op Haagveld begraven worden. Ook moslims kiezen steeds vaker voor deze plek. Er is een islamitisch grafveld.
In 1932 werd aan de Haagweg een poortgebouw met aula gebouwd, het werd op 6 februari 1933 geopend. Dit gebouw is ontworpen door de bekende Bredase architectencombinatie Korteweg, Verwoerd en Temme.
Tegenwoordig is de aula een stiltekapel. De Stiltekapel Princenhage is in opdracht van de familie Roobol gerealiseerd, in een samenwerking tussen Arie Roobol, architect Lukas Ruijs en beeldhouwer Joep Struyck. De laatste heeft een marmeren levensboom en een marmeren medaillon gemaakt.
Pools Militair Ereveld
Aan de Ettensebaan ligt het Pools Militair Ereveld. Het is de grootste Poolse begraafplaats in Nederland. Er zijn ruim 160 graven van Poolse soldaten die in de Tweede Wereldoorlog in Nederland zijn gesneuveld. Velen vochten in de Poolse 1e Pantserdivisie onder leiding van generaal Stanislaw Maczek, die op 29 oktober 1944 Breda bevrijdde. Het Ereveld werd in 1963 geopend.
Het Maczek Memorial Breda, dat achter het Ereveld ligt, vertelt het verhaal van de Poolse soldaten.
Enkele tientallen soldaten liggen hier begraven onder een schuilnaam. Polen was destijds bezet door de Duitsers, maar het Poolse leger was nog steeds actief in het buitenland. Ter bescherming van de achtergebleven familie in Polen droegen de militairen schuilnamen. De Oorlogsgravenstichting heeft zowel de eigen naam als de schuilnaam weergegeven.
Pools Militair Ereveld
Generaal Stanislaw Maczek overleefde de oorlog. Hij overleed op 102-jarige leeftijd en werd in 1994 overeenkomstig zijn wens bij zijn mannen begraven.
Programma
| 10.00-10.30 uur | Inloop met koffie/thee in het Grand Café, grenzend aan het parkeerterrein. |
| 10.30-10.40 uur | Welkom namens stichting Terebinth en Stichting Begraafplaatsen en Crematorium Zuylen (SBC/Zuylen). |
| 10.40-11.00 uur | Toelichting door Roel Stapper, directeur SBC/Zuylen, over de geschiedenis van SBC en Zuylen Uitvaartverzorging. En over Circle Stone, een initiatief om grafmonumenten te hergebruiken, duurzame uitvaarten en duurzamer beheer en onderhoud. |
| 11.00-13.00 uur | Rondleiding door Roel Stapper over begraafplaatsen Zuylen en Haagveld. Langs opvallende elementen van beide begraafplaatsen, zoals de bovengrondse graven, graven van religieuzen, kunstwerken en bomen. |
| 13.00-14.00 uur | Lunch, aangeboden door SBC. |
| 14.00 uur | Naar Pools Militair Ereveld = 10 minuten lopen. |
| 14.15 uur | ontvangst bij Maczek Memorial, Ettensebaan, Breda |
| rondleiding Pools Militair Ereveld en Maczek Memorial (circa 1 uur) | |
| zelfstandig verder rondkijken. | |
| 16.15 uur | Afsluiting door bestuurslid Terebinth. |
| De deelnemers lopen terug naar de parkeerplaats of de bus. |
Aanmelden
Uiterlijk vrijdag 26 september 2025 door onderstaand formulier in te vullen en de deelnamekosten over te maken.
Deelnemers en kosten
Maximaal 20 deelnemers.
Deelnamekosten voor donateurs: € 15 p.p., voor niet-donateurs: € 25 p.p.
De Stichting Begraafplaatsen en Crematorium Zuylen biedt de deelnemers de koffie, de rondleiding op de twee begraafplaatsen en de lunch aan. De rondleiding bij het Maczek Memorial incl. koffie/thee is inbegrepen in de bovengenoemde deelnamekosten.
Bereikbaarheid en parkeren
Er is parkeerruimte aan Tuinzigtlaan 11. De locatie is goed met openbaar vervoer te bereiken; de bushalte ligt op een paar minuten lopen.
Aanmeldformulier: